Sighi∙nos

Salude, ite ses chirchende?

Passadu presente

Su 1848 in Itàlia

Su 1848 in Europa comintzeit in sa geografia chi como mutimus Itàlia, ma in foras de sa penìsula. Su 12 de ghennàrgiu, difatis, sa populatzione sitziliana (in pare cun sa nobiltade locale) deit corfu mannu a su dispotismu borbònicu de Ferdinandu II.

Sa pesada broteit in Palermo ma si isvilupeit finamentas in Girgenti su 22, in Catània, Messina e Caltanissetta su 29, in Tràpani su 30, in Noto su 4 de freàrgiu e in chèntinas de àteros comunes de s’ìsula. Giagarados sos borbones, sessada sa monarchia issoro, torrada a bogare a campu in parte sa Costitutzione de su 1812, sos rebelles decrareint su 2 de martzu su Rennu de Sitzìla torrende a cunvocare, in fatu a sas eletziones de su 15, su parlamentu eliminadu a pustis de su Cungressu de Vienna (chi aiat aunidu s’ìsula a su Rennu de Nàpoli pro mèdiu de su Rennu de sas duas Sitzìlias).

Semper in Itàlia àteras costitutziones bideint lughe cussu annu: pensemus a s’Istatutu Albertinu cuntzèdidu su 4 de martzu in su Rennu de Sardigna, est a nàrrere in Piemonte. Istèrridu movende dae sa Costitutzione frantzesa de su 1830 e dae sa belga de s’annu a pustis, custa carta devenneit sa Costitutzione de su Rennu de Itàlia dae su 1861 e nche la bogheint petzi su cun sa Repùblica nàschida in fatu a sos concruos de sa segunda gherra mundiale.

In s’ìnteri in Milanu s’insurretzione nche giagareit a su maresciallu Joseph Radetzky (de 14mìgia òmines sa guarnigione sua in sa tzitade meneghina) in su cuadrilàteru Mantova-Peschiera-Verona-Legnago. In chimbe dies, dae su 18 a su 22, Milanu fiat lìbera, pronta a retzire s’esèrtzitu de Carlo Alberto (chi bi intreit su 26) in sa chi connoschimus comente prima gherra de Indipendèntzia. In una prima fase sas trupas “sardas” pariant binchende·lu a Radetzky, cun sa punna de liberare su lombardu-venetu; ma sa controfensiva de sos austrìacos impongeit a sos Savoia de si nche torrare in tretos issoro. (sighit)


Atividade realizada cun su contributu de sa Regione Sardigna – Imprentas 2021-2022. Lr 22/2018, art. 22

Advertisement. Scroll to continue reading.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2021-2022. LR 22/2018, art. 22

De lèghere

Atualidade

Massimiliano Mulas, 45 annos, arrestadu in Mestre cun s’acusa de àere violentadu una pitzinna de 11 annos, tenet pretzedentes pro reatos sìmiles e est...

Atualidade

Tra deghe dies est su 25 de abrile e s’Itàlia s’at a divìdere intre antifascistas cunvintos, neofascistas, àteros chi narant chi “però carchi cosa...

Atualidade

Un’apuntamentu chi in prus de èssere una ricurrèntzia est e cheret èssere «una festa de pòpulu peri sas carreras», comente at naradu su presidente...

Atualidade

S’òmine chi est prus chi non fàtzile a nos l’ammentare comente su latitante, su bandidu, su mortore (venghende su frade), s’evasore, s’intermediàriu (chi ant...