Custu in sa fotografia no est unu personàgiu de sa sèrie televisiva Peaky Blinders. Est Antoni Lai, nàschidu in su 1874 in Àrthana e mortu in su 1942. A giòvanu si nche fiat cambiadu a bìvere cun sa famìlia sua a Scalepranu in ue aiat comporadu una tanca manna in Serra de Pruddedu, a presu de sa bidda e fiat connotu cun su panìgiu “Su Cantadore”. Sa foto est istada tirada in is matessi annos de s’ambientatzione de su telefilm britànnicu, a pustis de sa Gherra Manna, pro Àrthana unu perìodu de disamistades e de bandidos comente Atìliu Corrias, Pericu Loi e, su prus famadu, Samuele Stochinu.
In su 1926, su 14 de freàrgiu, is ispias aiant iscoviadu chi sa Tigre de Ogiastra, comente fiat numingiadu Samuele, fiat in domo de su babbu, in bighinadu de Preda de Fuxeddu. In deretura is milìtzias fascistas aiant inghiriadu sa bidda, nemos podiat intrare e o essire. Fiat cumentzadu s’assèdiu de Àrthana.
A Samuele dd’arribat s’imposta ca fiant chirchende∙ddu e si fuet conca a Monte Mixanu. Lòmpidu a Funtanedda agatat a Maria Fragata, e a issa nche dd’intregat sa mantellina e su muscheto racumande.dda de ddos atacare in is muros betzos de s’ortu de Luisu Loi. Dae Funtanedda Samuele essit conca a susu e s’atacat in unu fràbbicu in faimentu, tra domo de is Corrias e sa domo de Fisente Piras su Tròddiu. Sa milìtzia lompet a Funtanedda, agatat su muscheto e sa mantellina chi Maria Fragata, pro timòria, no aiat cuadu. Sa giustìtzia tando aiat acapiadu totu is òmines de su bighinadu de Monte Mixanu, peri calicuna fèmina, e nde ddos aiat leados totus a Bonucaminu, su presone de Casteddu. Samuele Stochinu fiat abarradu duas dies cuadu in pitzu de una biga de cussu fràigu. Acabbadu s’assèdiu si nde fiat caladu e Luisu Monne dd’aiat donadu a papare, a bufare e bestires de fèmina pro nche essire a iscusi dae bidda. Sa Tigre de Ogiastra s’at a mòrrere duos annos a pustis, in su mese de freàrgiu de su 1928.
Ais a nàrrere, ite nch’intrat in custa istòria Antoni Lai? Sa die de s’assèdiu is carabineris fiant lòmpidos finas a Scalepranu pro ite in cussa bidda ddoe fiat Paulicu Corda de Gone, amigu fidadu de Samuele, chi trataiat peri cun Su Cantadore. Pro no èssere acapiadu Antoni ddi fiat tocadu a s’atacare finas a cando non si fiant apaghiadas is abbas. S’annu etotu Antoni Lai aiat postu sa Sa Cantzone de s’Assèdiu, una poesia in otadas chi contaiat totu is fatos acontèssidos in Àrthana su 14 de freàrgiu de su 1926. Custu s’incumentzu.
Su millanoeghentosbintisese,
Paesanos tenìdelu in sa memòria,
Chi m’est giumpidu su fogu a pese,
Nisciunu nde tenzat vanagloria;
De frearzu su batordigh’e su mese
Chi si podet contare pro istoria;
Chi in Arzana su fatu est suzedidu
Non si fiat mai intesu e né bidu.
Atividade realizada cun su contributu de sa Regione Sardigna – Imprentas 2020-2021. Lr 22/2018, art. 22
Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2020-2021. LR 22/2018, art. 22
