Sighi∙nos

Salude, ite ses chirchende?

Cultura

Iscampadu a su ‘lager’ gràtzias a duos chilos: un’istòria sarda pro festare sa Liberatzione In ocasione de su 25 de Abrile est in lìnia un'ispetàculu chi contat sa vida de Vittorio Palmas: "Impresonadu in su matessi lager de Anna Frank, est istadu s'ùrtimu testimòngiu sardu de su Nazismu in Germània".

Oe est 25 de Abrile, in Itàlia sa festa de sa Liberatzione dae su nazi-fascismu. Ocannu, pro more de su coronavirus, custa die no at a èssere tzelebrada comente is àteros annos cun manifestadas in is pratzas printzipales de Itàlia e Sardigna. Ma italianos e sardos chi reconnoschent su balore mannu de custa die, ant a festare su pròpiu, mancari in una manera diferente. Pro is tres de su merie s’Anpi, s’assòtziu de is partigianos italianos, at invitadu a totus a pònnere in sa bentana o in su corridòriu de domo sa bandera de s’Itàlia e a cantare Bella Ciao, sa cantzone de sa Resistèntzia. S’hashtag de cumpartzire est #Bellaciaoinognicasa.

Un’ocasione in prus pro ammentare su chi sunt istadas sa Segunda gherra e is cunsighèntzias de su nazismu e de su fascismu, nos nche dda donat s’ispetàculu ‘Storia di un uomo magro‘ de su regista de teatru Paolo Floris. Su contu est pigadu dae su libru ‘Il forno e la sirena’ publicadu in su 2013 dae su giornalista Giacomo Mameli. S’ispetàculu in is annos est istadu presentadu in diversos teatros e oe si podet bìdere in lìnia in su giassu de sa Fondazione di Sardegna. [Videu a s’acabu de custu artìculu]

Unu monòlogu chi faeddat de s’istòria de Vittorio Palmas, foghesinu mortu in su 2019 a 106 annos, chi in su 1944 si fiat sarbadu dae sa morte isceti pro ite pesaiat 37 chilos: si nd’aeret pesadu 35 diat èssere acabadu in is aposentos a gas de su campu de cuntzentramentu nazista de Bergen Belsen, su matessi de Anna Frank. “In bidda sua fiat connotu comente ‘Cazzai’ – narat Floris – est istadu s’ùrtimu testimòngiu sardu de s’orrore de is lager in Germània, de sa violèntzia in s’ex Jugoslàvia e de cussa fascista in Itàlia”.

Vittorio Palmas durante sa gherra, comente sordadu fiat istadu fatu presoneri dae is nazistas e postu in su campu de cuntzentramentu. In cue traballaiat a totu die, papende pagu e nudda, e pro custu aiat cumentzadu a pèrdere pesu, e fiat torradu “làngiu che su fàmene” comente narat unu ditzu sardu. Ònnia lunis is tedescos faghiant sa ‘pesada’ de is persones e chie fiat a suta de 35 chilos andaiat cara a sa morte pro ite non fiat cunsideradu bonu pro traballare. Vittorio però, mancari làngiu, pesaiat 37 chilos, e gràtzias a cussos duos chilos in prus fiat renèssidu a subravìvere, a s’imbesse de is 50.000 e passat chi fiant mortos in cussu logu. Unu campusantu.

L.M.

De lèghere

Atualidade

In Casteddu b’at una banda musicale noa. Si mutit “Free Soul Band”, est ùnica in su gènere suo: totu sos cumponentes de su grupu...

Polìtica

In Cuartu, Nùgoro e Portu Turre su tzentru manca eligit is sìndigos, a su tzentru dereta abarrat su rolu de minoràntzia. Est custu su...

Polìtica

At a tocare a abetare su ballotàgiu pro ischire chie at a èssere sìndigu in is tzitades prus mannas acanta s’est votadu domìniga e...

Cultura

S’est concruida sa prima editzione de su primu cuncursu fotogràficu ‘Bellésa’ promòvidu dae su Mibact, su Ministeru pro is benes culturales. Sa punna fiat...