In Loceri fintzas ocannu si tzèlebrant is ritos de sa Chida Santa, comintzada Domìnigu de Pramas. In sa bidda ogiastrina si pregat e si cantat a fitianu in sardu, difatis totu s’annu litùrgicu est semper acumpangiadu dae is càntigos traditzionales, gràtzias a s’aficu de sa Cunfraria de su Rosàriu.
Domìnigu de Pramas si tzèlebrat s’intrada de Gesùs a Gerusalemme, in triunfu, retzidu comente Messia. Su Lunis Santu est sa die de s’amigàntzia: Gesùs in Betània, in cumpangia de Marta, Maria e Lazaru. Martis Santu est sa die de su disdènniu. Gesùs contra a is bendidores in su Tèmpiu. Mèrcuris Santu, sa traitoria: Giudas s’acordat cun is nemigos pro fàghere acapiare a Gesùs. Su Giòbia Santu: s’istitutzione de s’Eucaristia e Gesùs acapiadu e protzessadu.
Su Chenàbura Santu si tzèlebrat sa morte de Gesùs in sa rughe. Sàbadu Santu, a note, s’abìgiat sa Pasca e si concruit sa Chida Santa. Su Domìnigu de Pasca si tzèlebrat sa Resurretzione de Cristu.
In Chida Santa sa Crèsia tzèlebrat is Mistèrios de sa sarvesa de Cristu. Sa partetzipatzione de su pòpulu, in is ritos de custa semana, est forte meda. In is sèculos, si sunt produidos medas ritos paralitùrgicos, chi mutimus “esertzìtzios pius o òperas pias”, chi s’armonizant a manera cuncreta cun sa liturgia ufitziale pro mesu de sa piedade populare. Is ritos de su connotu, sa partetzipatzione devota de su pòpulu cun gestos, atziones, pregadorias antigas, non sunt cunsiderados dae sa Crèsia comente elementos de istrubbu, pro ite, paris cun is funtziones ufitziales, ghiant cussos puru s’òmine a sa cunversione e dd’agiudant a merèssere sa sarvatzione chi Gesùs nos s’at batidu.
In Loceri, su Mèrcuris Santu is cunfraras aprontant su Santu Cristu mannu pro s’iscravamentu e ddu acollocant in sa capella de su Batisteri. A pustis, ponent is tendas a s’intrada de sa capella pro riservare su Cristu, chu at a èssere batidu a s’artare majore in sa liturgia de su Chenàbura Santu pro s’adoratzione de sa grughe, acanta si cantat “A sa Grugi Santa totus adorai”.
A merie is cunfraras e is sòtzias de su Rosàriu òbiant a sa capella de sa Madonna chi is ministras ant bene allichididu pro s’ocasione. Sa capella si presentat cun sa Madonna pronta a bestire, e Cristu Nazarenu sena de corona de ispinas e de canna, bestidu cun unu mantu biancu, est postu a costadu de sa Madonna. A pustis de àere lèghidu una meditatzione si cantat su cantu de “Sa dispedìa”, unu cantu in ue Gesùs dimantat beneditzione e saludat sa Mama sua. Concruidu su cantu is cunfraras acafant su Nazarenu e is fèminas a Nostra Sennora, ddos ponent s’unu a in antis de s’àteru e ddis faghent fàghere tres inchinos torrende in segus, in sinnu de saludu. Cristu, torrende a coa, benit portadu in sa capella de Santu Frantziscu e collocadu in mesu de s’artare prontu pro sa die in fatu pro èssere boddidu e espostu in sa bùssola pustis de sa missa in Coena Domini. Sa Madonna benit posta a terra, a tzentru de sa capella sua, pro chi dda bestant.
Soniados is cunfraras a sa capella de N. Sennora, comentzant su Rosàriu, in s’ora chi is fèminas bestint a lutu sa Madonna. Una bia bestida e posta sa corona, si cantat sa cantzone “Su mantu nieddu”, acanta s’interrogat sa Madonna pro chie est custu corrutu chi giughet.
A pustis de sa Missa in Coena Domini, postu su Santìssimu in sa capella de sa repositzione, si portat su Nazarenu a suta de is culunnas de crèsia e si sonant is matracas, pro significare s’ora chi aiant acapiadu a Gesùs; posca si ponet su Nazarenu in sa bùssola de crèsia e si lassant apertas is portas po acollire sa gente chi benit a adorare su Santìssimu in su note. A is tres de merie adoratzione de su Santìssimu sacramentu in sa capella de sa repositzione. Sighit su cantu de s’atitu de Nostra Sennora, “Is crudelis doloris mius”. In sa Santa liturgia in s’ora de s’adoratzione si cantat su càntigu “A sa Grugi Santa totus adorai”. Sighit s’iscravamentu, ca est su rapresentare s’atzione pia de nde ispicare a Gesùs dae sa rughe e ponende∙si a is pees suos cun coro cumòvidu, pro intrare in su mistèriu de Cristu chi at patidu presonia e befes. Su tocu de sa matraca avertet ogna atzione. A note si faghet sa protzessione de Deus Mortu e si faghent is 14 istatziones acanta si cummemorat su percursu dolorosu de Gesucristu chi s’aviat a èssere incravadu in su Golgota e a mòrrere pro su sarvamentu de su mundu.
Sa Via Crucis chi in Loceri est totu in limba sarda, pro more de no iscarèssere mai ca Gesùs nos proponet de “incarnare” su messàgiu suo bivende in manera prena sa cultura nostra.
Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2023-2024. LR 22/2018. Atividade realizada cun su contributu de sa Regione Sardigna – IMPRENTAS 2023-2024 LR 22/2018
