Istorias
  • Atualidade
  • Cultura
  • Iscièntzia & Tecnologia
  • Polìtica
  • Tzitades e biddas
  • Podcast

  • Imprentas

Tamara Maccario

Assemini, sa temporada ochit Agatadu su corpus de Tamara Maccario. Sa fèmina fiat isperdida cun sa familla. Sarbu su maridu e sas fìgias.

18/10/2018 sa redatzione 0

S’abba torrat a ochire in sa Sardigna de basciu. Est istadu agatadu oe a mangianu su corpus de Tamaria Maccario, …

  • Kentzeboghes 2021, prèmiu pro pellìculas in limba sarda
  • Ulìana nche bogat a Vittorio Emanuele II e intìtulat a Mario Melis su cursu de sa bidda
  • Morte de Doddore Meloni, casu archiviadu. S’abogada sua non s’arrendet e crìticat is indipendentistas
  • Sa Sardigna de is nuraghes in unu film de animatzione de Netflix
  • Una giòvana archeòloga de Jersu faghet letziones de archeologia in Instagram
  • Sa cundidura de su virus calat ma donat pensamentu meda sa variante inglesa
  • Finas Lionora de Arborea in su calendàriu de is fèminas de Europa
  • Die de sa limba materna: tres rechestas pro su sardu
  • Dae Casteddu a Capo Nord pro contare is sardos chi bivent in Europa
  • Sa cantzone de s’Assèdiu: Àrthana furriada fundu a susu pro chircare sa Tigre de Ogiastra
Andrea Mura babel film festival Banari brullas Cagliari casteddu Comune di Cagliari coronavirus Filippo Tortu isport istòrias Legambiente limba sarda M5s pastores Podcast politica primu s'Alighera Sampdoria Sant'Efisio Sardigna serie a temporada universidade de casteddu
No comments found

Ascurta

Facebook

Instagram

istorias.it

istorias.it
In Ulìana, a chent’annos dae sa nàschida de Ma In Ulìana, a chent’annos dae sa nàschida de Mario Melis, s’amministratzione comunale bolet intitulare a su capu sardista su cursu de sa bidda. Duncas s’atuale Vittorio Emanuele at a devènnere Cursu Mario Melis, in onore de s’ex Presidente de sa Regione originàriu de Tortolì, chi pro tres mandados est istadu fintzas sìndigu de Ulìana...

sighi in www.istorias.it

#istorias #limbasarda #insardu #sardu #sardegna #sardigna #insarduestprusbellu #mariomelis #oliena #uliana
Su Tribunale de Casteddu at archiviadu su protzedi Su Tribunale de Casteddu at archiviadu su protzedimentu penale chi aiat abertu a pustis de sa morte de Doddore Meloni. Dd’at detzisu oe su Gip (giùighe pro is indàgines preliminares) ponende fine in custa manera a sa chistione giuditziària cumentzada in su mese de trìulas de su 2017 pro averiguare possìbiles curpas pro sa morte de s’indipendentista aristanesu.

Doddore Meloni si fiat mortu a 74 annos in s’ispidale Santissima Trinidade de Casteddu, a pustis de un’isciòperu de su fàmene chi aiat cumentzadu in presone su 28 de abrile de su matessi annu, cando fiat istadu arrestadu pro iscontare sa pena pro unas cantas cundennas pro evasione fiscale. A pustis de duos meses de isciòperu, 67 dies sena papare, sa salude sua si fiat agraviada meda e pro custu isceti su 29 de làmpadas, fiat istadu tramudadu a s’ispidale acanta fiat duradu una chida ebbia e si fiat mortu.

Sa noa de s’archiviatzione dd’at fata ischire...sighi in www.istorias.it

#istorias #limbasarda #sardu #insardu #limba #sardegna #doddoremeloni #doddore #casteddu
Si narat Sara Corona, tenet 25 annos e s’est lau Si narat Sara Corona, tenet 25 annos e s’est laureada in Benes Culturales a indìtziu archeològicu in s’Universidade de Torinu. At abertu in Instagram unu contu (@archeocosas ) acanta at cumentzadu a publicare vìdeos de archeologia e preistòria, prima in italianu e fatu fatu in sardu. Is letziones suas ant tentu in pagu tempus medas visualizatziones e cumpartzidura e est istada fintzas cuntatada dae ràdios e giornales.

Sìghi in www.istorias.it

#istorias #sardu #limbasarda #insardu #insarduestprusbellu #insardu
In Sardigna sa cundidura de su Coronavirus est and In Sardigna sa cundidura de su Coronavirus est andende mègius. In is ùrtimas chidas is casos sunt abarrados pro su prus a suta de chentu a sa die, nùmeros chi indànimant sa Regione e faghent isperare chi si potzat colare dae sa zona groga a cussa bianca, cussa cun prus pagas limitatziones.

Nointames nch’est unu fatu chi est donende pensamentu meda, e est s’arribu in s’ìsula nostra de sa variante inglesa de su Covid. Difatis in Sardigna puru sunt istados agatados is primos casos: in Bono (serrada in zona ruja), in Madalena e in Santu Diadoru.

E pròpiu custa bidda de sa cosa baroniesa diat diat pòdere colare in zona ruja e duncas a unu perìodu de incùngiu. Dd’at annuntziadu sa sìndaga Rita Deretta in sa pàgina Facebook cosa sua: “A pustis de sa nota cun sa cale s’Ats recheret s’istitutzione de sa zona ruja in su Comunu nostru, so aprontende un’ordinàntzia”. Dae is 14 de oe a mesunote de su 10 de martzu “in totu su territòriu comunale ant a torrare is règulas istabilidas dae su Dpcm de su 18 de ghennàrgiu”. Sa prima tzitadina ispiegat de àere chircadu in ogna manera de evitare s’inserru, ma s’Ats at comunicadu una crèschida manna de is positivos.

E sa matessi detzisione dda diat podere pigare puru su sìndigu de Madalena. Fabio Lai at decraradu chi “sa dàbile istitutzione de sa zona ruja s’at a valutare a pustis chi ant èssere iscumproados is àteros datos rechertos a is ufìtzios cumpetentes”, pro ite “sa nota chi m’ant pedidu de istituire non narat nudda de su nùmeru de persones positivas a sa variante inglesa”.

Diversa est sa situatzione tzertificada dae sa fundatzione Gimbe pro su chi pertocat is cundiduras de coronavirus (sena variante). In Sardigna s’andamentu est in calada, gosi comente su càrrigu de traballu pro is ispidales: mènguat su nùmeru de is ricoverados, chi s’atestant in intro de is lìmites istabilidos dae su Guvernu. #istorias #sardegna #sardigna #insardu #limbasarda #sardu
Cun s’intregu de is calendàrios a is dirigentes Cun s’intregu de is calendàrios a is dirigentes de is istitutos cumprensivos de Aristanis est istadu aprontadu su progetu pilota europeu “Calendaria 2021, Donne per Europa – Femmes pour s’Europe – Women for Europe”. Su calendàriu est dedicadu a sessanta fèminas famadas de s’Unione europea cun s’iscopu de lis dare visibilidade fitiana in àmbitu continentale. Tra issas, gràtzias a s’adesione de sa Comuna de Aristanis, fintzas Lionora de Arborea.

S’Assessore a sa Cultura Massimiliano Sanna, acumpangiadu dae sa curadora locale de su progetu Stefania Carletti, at intregadu a is dirigentes iscolàsticos Carmensita Feltrin, Tiziana Laconi, Giuseppina Loi, Maria Giovanna Pilloni e Pasqualina Saba is calendàrios chi ant a èssere cumpartzidos in totus is classes de is iscolas segundàrias de su primu gradu de sa tzitade.

Su progetu. Calendària est un’illustratzione a muru dedicada a 60 fèminas de s’UE (2 pro ogni Paisu, 3 pro ogni Paisu fundadore) chi ant lassadu un’arrasta importante. Su calendàriu at a èssere trilìngue: italianu, frantzesu e inglesu. Ogni chida est dedicada a una fèmina.
A cada fèmina est assotziada fintzas una nota biogràfica in curtzu, trilìngue. Su progetu est contivigiadu dae s’Assòtziu Toponomàstica feminile chi durante su perìodu de acorru dèpidu a su Covid, at pinnigadu un’iscuadra de 13 illustradoras, tradutoras e curadoras de is notas biogràficas e de is contos subra totus is 60 fèminas.

Su calendàriu at a èssere postu a disponimentu de is istudiantes a is cales at a èssere ispiegadu su significadu suo. In prus, pro s’8 de martzu s’Assessoradu a sa Cultura e Imparu Pùblicu at a promòvere una cunferèntzia virtuale cun sa presèntzia de is Dirigentes iscolàsticas, de sa Presidente de Toponomàstica feminile Maria Pia Ercolini, de is curadores aristanesos de s’initziativa, de su professore Raimondo Zucca e Stefania Carletti pro s’ufìtziu de progetatzione europea de su Comunu, cun su contributu de s’Assessoradu a is polìticas sotziales e de sa Presidente de sa Cummissione Pares Oportunidade. 
#istorias #sardegna #sardigna #insardu #limbasarda #sardu
In custas dies, in su freàrgiu de su 2019, is cam In custas dies, in su freàrgiu de su 2019, is caminos sardos fiant biancos de su late imboladu pro protesta dae is pastores chi aiant cumintzadu una gherra desemplada, contada dae totus is giornales. A duos annos dae cussas chèscias is allevadores sunt torra prontos a falare in istrada, sende ca is “promissas de sa polìtica non sunt istadas mantènnidas e dae tando no ddoe est istadu perunu cambiamentu. Is pastores sardos sunt galu isetende una mesa regionale e ministeriale chi donget règulas seguras pro istransire in custu modu su podere de “is industriales chi sighint a fàghere cartellu”.

Sa batalla, chi at bidu protagonistas chèntinas de berbegàrgios e is famìlias issoro in is caminos de totu s’ìsula pro “torrare a donare dignidade” a unu setore intreu, duncas at a sighire. “Semus afelonados”, ant naradu is pastores. “Is industriales sunt sighende a pagare su late a 85 tzentèsimos, ma in base a is cuotatziones su prètziu diat dèpere essere subra s’èuru. Totu custu sena chi nche siat unu cuntratu, chi diat àere dèpidu isvilupare s’Organismu interprofessionale late ovinu sardu (S’Oilos), e duncas sena garantzias pro is allevadores chi sunt leados a truba dae is industriales”.

Segundu Gianuario Falchi e Nenneddu Sanna, portaboghes de is pastores sena bandera, “mancat unu documentu chi diat àere dèpidu individuare unu prètziu de riferimentu de su late cun unu ligàmene deretu a sa cuotatzione de totus is tipologias de casu, de su recotu e de is costos de produtzione”.
Sunt colados duos annos dae cussas protestas famadas, e pro immoe est totu firmu. Andant a in antis is protzedimentos in tribunale ebbia. Deghinas de pastores difatis sunt imputados de “manifestatzione no autorizada” e “blocu istradale”.

Ma pròpiu dae foras de su tribunale est torrada a cumentzare sa gherra de su late. “Tocat a tratare cun Regione e Ministeru — ant naradu is pastores — pro tènnere is règulas chi mancant. Non podimus atzetare chi, cun s’iscusa de su virus Corona, su problema non bèngiat risòlvidu e ismentigadu”.

#istorias #sardegna #insardu #limbasarda#insarduestprusbellu #sardu #sardigna
Sa sotziedade sarda Abinsula, fornidore de tecnolo Sa sotziedade sarda Abinsula, fornidore de tecnologias de s’informatzione e de sa comunicatzione fundada in Tàtari in su 2012, at firmadu un’importante acòrdiu cun su colossu automobilìsticu tzinesu Xpeng, chi bolet impreare sa tecnologia de sa sotziedade sarda pro conchistare s’Europa. Dd’at fatu a ischire Andrea Sanna, amministradore delegadu de Abinsula, chi a pustis de annos de tratativas, est resèssida a si fàghere unu nùmene in su mercadu asiàticu. “Semus negotziende cun àteros produtores mannos- at naradu Sanna- e isperamus de pòdere serrare àteros acòrdios de collaboratzione”.

Xpeng est un’indùstria importante meda de su mercadu asiàticu de is veturas elètricas. At giai fatu investimentos mannos in is Istados Unidos, acanta at abertu diversos istabilimentos in sa Silicon Valley, est cuotadu a Wall Street e immoe bolet fàghere connòschere sa P7, s’ùrtima nàschida de sa domo automobilìstica tzinesa, fintzas in su mercadu europeu. A s’operatzione at a leare parte Alibaba, su cuncurrente asiàticu de Amazon pro su cummèrtziu eletrònicu, ma pro sa tecnologia Xpeng s’at a afidare totu a s’azienda sarda.

Abinsula, s’at a ocupare mescamente de sa progetatzione e de s’implementatzione de su sistema de mutida de emergèntzia. “Capitende un’intzidente- at sighidu a contare Sanna- s’iscàtula collocada in sa màchina s’ativat a sola, mutit is sucursos e donat informatziones a pitzu de is cunditziones de sa vetura, nùmeru de passigeris e logu acanta est acontèssidu”.

Pro s’ammanniare s’azienda sarda, chi tenet comente atividade printzipale su setore automobilìsticu, at puntadu totu in sa chirca. “In Tzina amus cumentzadu una collaboratzione importante cun is universidades, mescamente cun sa Sun Yat-sen University, e cun is tzentros issoro de chirca e isvilupu de tecnologias innovativas pro sa màchina e sa mobilidade elètrica”, at annantu Antonio Solinas, diretore Chirca e Isvilupu de su grupu.

#istorias #sardegna #insardu #limbasarda#insarduestprusbellu #sardu #sardigna
Unu biàgiu de oto meses, longu 6.800 chilòmetros Unu biàgiu de oto meses, longu 6.800 chilòmetros, acanta at a brincare montes cun unu dislivellu totale de 350 mìgia metros, e at a remare pro 200 mìllias. Est cumentzadu s’8 de freàrgiu dae Lungoni, in su nord de sa Sardigna, su disafiu de unu giòvanu de 29 annos chi bolet cumpletare su Sentiero Italia, su caminu disegnadu dae su Cai (Club alpino italiano), unu de is prus longos de su mundu.

Elia Origoni at a lòmpere a s’ìsula nostra tra unas binti dies e in inoghe at fàghere 500 chilòmetros a pee, finas a Crabonaxa acanta, pro sighire su biàgiu suo, s’at a imbarcare in una barca a remos, ma prena de tecnologia, conca a sa Sitzìlia. “Apo a biagiare in autonomia — at iscritu in su blog de su progetu -, leende•mi fatu totu su netzessàriu pro subravìvere in custa aventura. Su chi mi serbit at a càbere totu in unu zàinu: cosa de papare, bestires, currente elètrica. Ma nudda baterias. Cun is pannellos solares apa a alimentare s’atretzadura eletrònica e unu forreddu a alcol at a èssere sa coghina mia pro totu su biàgiu”.

Ma proite Elia s’est bòlidu pònnere in caminu? “Custu progetu chi apo mutidu ‘In solitaria 2021’ est nàschidu su 20 de de ledàmene de su 2015. Sa die mi nde so ischidadu in sa tzitade de Gènova, a pustis de unu biàgiu de bator meses tra is Alpes. Acabbada cussa aventura tenia su disìgiu de sighire a andare prus a in antis. Caminare àndalas difìtziles serbit a a pònnere in sintonia corpus e ispìritu – iscriet in su giassu cosa sua- e podet serbire puru a sanare is fragilidades de is òmines”.

Est possìbile sighire su biàgiu de Elia gràtzias a una mapa in su situ www.eliaorigoni.com. Nch’est puru su blog, in ue Elia pùblicat is noas de su biàgiu, una pàgina Facebook, e si podet fintzas sustènnere su progetu faghende una donatzione.

-
#istorias #sardegna #sardigna #insardu #limbasarda #sardu #insarduestprusbellu #sentieroitalia #cai #insolitaria2021
Unu cantu de sa costa aligheresa sarvada dae su fàbbricu de albergos e istruturas turìsticas gràtzias a su maistru de orchestra Claudio Abbado e chi immoe at a fàghere parte de unu progetu pro avalorare sa bellesa de unu de is cugiones prus bellos de su nord-ovest de sa Sardigna. Est custa sa punna de s’acòrdiu tra sa famìlia Abbado e Legambiente, cun sa firma de unu comodadu de impreu gratùitu de su terrenu a duos passos dae is marinas de “Le Bombarde” e de su “Lazzaretto”.

Trinta annos a oe su maistru Abbado aiat achistadu unu terrenu chi fiat cunsideradu una discàrriga. Cambiada sa destinatzione de impreu, s’àrea fiat istada interessada dae unu progetu mannu de bonìfica: a pustis de àere illetzidu su logu, Abbado aiat postu 9.000 matas, ripristinende in custu modu s’ambiente. In is annos, difatis, su terrenu dae muntonàrgiu s’est furriadu a prenda naturalìstica tutelada e amparada pro more de su balore ambientale importante suo, e immoe faghet parte de su su Parcu regionale naturale de Portu Conte.

A pustis de sa morte de su diretore de orchestra in su 2014, sa famìlia sua at afidadu a Legambiente oto ètaros de gestire pro progetos de àmbitu ambientale e culturale-sientìficu, in su respetu de is normativas prevìdidas dae su Ppr e de is disponimentos de su Parcu regionale naturale de Portu Conte.

“Ambiente e cultura sunt de importu mannu pro una sotziedade sana” ant naradu a is giornalistas Alessandra e Francesca Abbado. “Is duas passiones mannas de Claudio sunt istadas sa mùsica e sa natura: issu matessi costumaiat a nàrrere chi si no esseret istadu musitzista diat àere fatu su giardineri”.

“Nois oe cherimus tzelebrare e sighire su remenu suo: su terrenu de S’Alighera rapresentat unu logu in ue sa tutela de sa natura est realidade, e in is manos de Legambiente semus seguros chi at a pòdere èssere fintzas unu logu de addòbiu, de chirca e de annestru”.

#istorias #sardigna #sardegna #claudioabbado #salighera #alghero #sardu #limbasarda #insardu #insarduestprusbellu
Su Comunu de Crabas, timet de nche pèrdere is Gig Su Comunu de Crabas, timet de nche pèrdere is Gigantes, is 38 istàtuas agatadas sa primu bia in su 1974 in su sartu de Mont’e Prama e chi, a pustis de unu restàuru duradu paritzos annos, sunt istadas postas in parte in su museu tzìvicu Giovanni Marongiu. S’àtera parte istant in su museu archeològicu natzionale de Casteddu.

Sa timoria arribat dae su detzisione de sa Sovrintendèntzia chi bolet tramudare is istàtuas a Casteddu pro ddas restaurare. In sa bidda aristanesa però no dd’ant pigada bene meda, su sìndigu Andrea Abis difatis at pedidu chi is traballos de cunservatziones siant fatos in Crabas etotu, sena bisòngiu de ispostare is repertos archeològicos: est a ddos valorizare in su matessi logu acanta sunt istados agatados. Est importante pro sa dignidade e pro su benidore de su territòriu nostru. Custa s’idea de su sìndigu.

Non s’ischit nudda cantu tempus nche at a bòlere pro concruire totu is traballos e pro torrare a pònnere is istàtuas a su logu issoro. In prus ddoe at fintzas su perìgulu, narant, chi abbarent in Casteddu. Sa proposta duncas est cussa de restaurare is gigantes in Cabras etotu, sena cungiare su museu, a modu chi su restàuru siat fintzas unu motivu pro fàghere acostiare prus bisitadores. Dd’at naradu puru su presidente de sa Regione, Christian Solinas, chi at donadu coddu a sa proposta de su primu tzitadinu: “Creo chi siat mègius – at naradu su guvernadore – chi custas testimonias istraordinàrias de sa tziviltade sarda prus antiga abarrent acanta sunt immoe, mancari cuncordende unu tretu apòsitu pro is interventos chi però siat visìbile a su pùblicu, gosi comente si costumat a fàghere in àteros sitos archeològicos”.

Segundu Corona de Logu, assòtziu de is amministradores indipendentistas, s’idea de pinnigare is Gigantes dae Crabas bolet nàrrere a “mortificare non solu s’archeologia, s’istòria, sa cultura e s’identidade de is sardos, ma finamentas s’economia, pro ite si est beru chi atropende totu is Gigantes a Casteddu at a aumentare su nùmeru de is bisitadores de su museu Archeològicu de sa tzitade, ma est beru puru chi sa rivalutatzione de is benes archeològicos ispartzinados in s’ìsula diat serbire comente trastu contra s’ispopulamentu
Nos sìghi in Instagram

Istòrias est una revìsta de informatzione online iscrita in limba sarda a règula cun s’istandard de sa Regione Sardigna. Est unu produtu de s’Asòtziu Culturale Arvéschida.

| Gerèntzia |  Pro ite custa revista |  Riservadesa | Archiviu |

© 2021 | Registratzione in su Tribunale de Casteddu n° 5 de su 14 de su mese de Argiolas 2018