E si sa chi cheret desalinizada no est s’abba de mare ebbia ma fintzas sa de sas riservas suterràneas? Sos tempos carculados dae sos chircadores de su Jet Propulsion Laboratory de sa Nasa non sunt gasi longos: intro de su 2100, a concruos de sèculu duncas, s’abba salida at a contaminare su 77% de sos acuìferos de sos tretos costeris peri su mundu.
Sena cunsiderare àteros istùdios, chi pro su matessi lìmite temporale faeddant de 410 milliones de persones in perìgulu, como sos ogros sunt puntados a custa abba chi non s’at a pòdere bìere, nen chi s’at a pòdere impreare pro s’irrigatzione.
Sas cajones cherent connotas, pro chi l’iscamus chi finamentas inoghe giai bi nd’at. E bi nd’at de màdrighe naturale (mancari non manchet s’elementu umanu determinende·las) ma finamentas prus antròpica.
Sas primas dipendent dae sa crèschida de su livellu de su mare fatzilitada dae su clima prus caente, dae sas maretadas, dae sa torrada a dae in segus de sas costeras e dae sa sicagna chi bene connoschimus: si in suta de sos terrinos serentes a su mare mènguat s’abba durche, acò chi si faghet logu, conca a s’internu, sa chi est salida.
Sas cajones antròpicas, pro more de s’atividade umana, si riferint imbetzes a s’impreu agrìculu o urbanu de cussas abbas, a su fràigu de canales e, mescamente, a s’urbanizatzione costera chi in Sardigna est dae semper elementu de dibata. Est craru chi totu custu lìmitat sa penetratzione de s’abba durche e duncas su cuntrastu a s’artziada de sa salida sutaterra.
In perìgulu s’82% de sos bacos idrogràficos monitorados: sos chircadores nd’ant mapadu 60mìgia e barda peri su mundu pro istudiare sos efetos de su fenòmenu.
Custu istùdiu fintzas issu nos agiudat a cumprèndere cantu sas chistiones siant collegadas s’una cun s’àtera e cantu diat èssere ùtile a àere una visione programmàtica coerente in contu de produtzione industriale, de produtzione e distributzione energètica, de edilìtzia e de urbanizatzione, de agricultura e de turismu.
Si abbaidamus sa cartina b’at unu pagu de ruju chi interessat finas a nois.
