Sas costellatziones de sa tziviltade sarda paris cun cussas de sas populatziones antigas de sos egitzianos, maoris, àrabos e tzinesos. Su progetu est de s’istudiosa Eleanor Lutz, chi su sardu Giambattista Mameli, espertu de opendata, at elaboradu pro pònnere in evidèntzia sas costellatziones sardas.
Ma comente si connoschent sos nùmenes de sas costellatziones de sa cultura sarda? A custa dimanda aiat giai torradu isceda sa chirca fata dae sos istudiosos Tonino Bussu e Marco Puddu. Pastores e massajos aiant postu su nùmene a sos isteddos e a sas costellatziones giai dae s’antigòriu: comente a totu sos pòpulos de su mundu, difatis, fintzas sos sardos antigos castiaiant su chelu pro pòdere sighire su tempus e pro cumprèndere mègius sas istajones.
E duncas su Carru mannu (Ursa Majore) divenit Sos Sete Frades, sighidu dae su Trubadore de sos Sete Frades, rapresentadu dae s’isteddu Arturo. B’at Sa Trona, rapresentada dae Cassiopea e in subra su Corru de Chervu, nùmene cun su cale benit mutida sa costellatzione de Perseo. Sa Loba o Sos Isteddos Lobados est su nùmene de sa costellatzione de Sos Gemellos, chi si referit mescamente a sos duos isteddos printzipales: Castore e Polluce.
Sa chirca de Bussu e Puddu est istada posca elaborada dae s’informàticu Giuseppe Putziolu, chi l’at posta in Stellarium, su planetàriu prus impreadu de su mundu. Stellarium, unu programma abertu a una comunidade de iscientziados e cultores de sa matèria, benit totora agiornadu cun contenutos sientìficos noos. Chie cheret, in sa base de datos e càrculos, podet disegnare sas costellatziones, agiunghende isteddos a cussas 88 costellatziones individuadas dae sa comunidade sientìfica internatzionale. Putzolu at rapresentadu totu cussas de su connotu de sa Sardigna e tando sos meres de Stellarium ant pregontadu a s’informàticu de traduire su programma intreu in sardu.
Sissi, custu pro ite Stellarium contat 135 limbas diferentes comente cussa azteca, egìtzia, maori, eschimesa e fintzas sarda. De custa manera, si in su motore de chirca de su situ s’iscriet su nùmene “Sa Rughe de Santu Antinu”, at a essire sa costellatzione de su Tzignu. Opuru, carchende sos faeddos Sa Mandra o Sos Bacheddos ant a cumpàrrere sos agrupamentos de Auriga e Orione.
Atividade realizada cun su contributu de sa Regione Sardigna – Imprentas 2020-2021. Lr 22/2018, art. 22
Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2020-2021. LR 22/2018, art. 22
