Galu crìticas in contu de sas Blue Zones, sos chimbe territòrios famados in totu su mundu pro àere una presèntzia manna de tzentenàrios. A nde faeddare, torra, est unu chircadore de s’University College London Center for Longitudinal Studies. Saul Newman in un’artìculu publicadu dae su New York Times narat chi sos datos chi ant batidu a seberare custas chimbe àreas (Nicoya in Costa Rica, Okinawa in Giapone, Ikaria in Grètzia, sa Sardigna in Itàlia e Loma Linda in Califòrnia) comente a istraordinàrias pro sa longevidade in meda casos sunt isballiados.
S’artìculu de su New York Times: Sorry, No Secret to Life Is Going to Make You Live to 110
Newman, chi aiat giai criticadu sos istùdios subra de sos tzentenàrios, istudiende sos registros de nàschida e morte de sos bètzos de custos logos diat àere iscobertu faddinas graes. “Apo atzapadu sos datos subra de su 80 perchentu de sas pessones a su mundu chi tenent 110 annos o prus – iscriet – e apo iscobertu chi in medas casos s’edade manna issoro est improbàbile. Sos errores in sos datos sunt ispantosos”.
Esèmpiu: “S’òmine prus mannu mai registradu, Jiroemon Kimura de su Giapone, tenet tres cumpleannos: unu est falsificadu, unu est istadu un’errore cando dd’ant registradu e unu fortzis est beru”.
Ma su chircadore faghet riferimentu a unas cantas situatziones: “Su primu òmine a bìvere ultres 110 annos in realidade fiat mortu cando nde teniat 65 e nèmos aiat agatadu s’errore. S’òmine prus mannu de Tòkyo fiat istadu in realidade interradu in s’apartamentu suo pro 30 annos mentras sa famìlia sua pigaìat sa pensione sua”.
Su riferimentu est fintzas a s’Itàlia però cun casos genèricos chi no nche si diat abetare dae chie traballat a manera sientìfica: “A italianos chi si suponet apant bìvidu medas annos dd’ant posca iscobertos mortos in su cungeladore, suta de giardinos sitzilianos e interrados in muros napuletanos, mentras calicunu sighit a pigare sa pensione issoro. Sete mìgia gregos tzentenàrios ant imbiadu dinari a sas famìlias issoro dae sa tumba”. Faeddos comente custos parent prus sìmiles a pregiuditzios ca àteru.
Contra s’artìculu de su New York Times s’est postu Gianni Pes, professore in s’Universidade de Tàtari e presidente de s’Osservatòriu Sardinia Longevity Blue Zones: “Torrat un’atacu a sas Blue Zones in su New York Times. No esistent. Sa longevidade in Sardigna no esistet – iscriet in Facebook – Iscusade·nos, in custos ùrtimos bintighimbe annos amus brulladu. Si sos sardos no esserent gasi impinnados a fàghere sa gherra a àteros sardos diant àere giai reagidu dae meda amparende sa chirca subra de sa longevidade in s’ìsula nostra”. Pes at faeddadu de custu artìculu finas in un’intervista cun Radiolina.
Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018. Atividade realizada cun su contributu de sa Regione Sardigna – IMPRENTAS 2024-2025 LR 22/2018
